Müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində ölkələr arasında qarşılıqlı maraqlar əsasında qurulan əməkdaşlıq xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Bu baxımdan, Azərbaycan ilə Çin Xalq Respublikası arasında formalaşan və davamlı şəkildə inkişaf edən əlaqələr strateji xarakter daşıyır. İki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə əməkdaşlıq genişlənməkdədir və bu münasibətlər qarşılıqlı hörmət, etimad və qarşılıqlı fayda prinsipləri əsasında qurulmuşdur.
Azərbaycan və Çin arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci ildə qurulmuşdur. Bu müddət ərzində iki ölkə arasında siyasi dialoq yüksək səviyyədə inkişaf etmişdir. Prezident İlham Əliyevin və Çin rəhbərliyinin qarşılıqlı səfərləri, beynəlxalq tədbirlərdə fəal iştirakları münasibətlərin inkişafına mühüm töhfə vermişdir. Çin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, Azərbaycan isə “Bir Çin” siyasətini tanıyır və beynəlxalq arenada bu mövqeyi müdafiə edir. Bu, iki ölkə arasında siyasi sahədə qarşılıqlı anlaşmanın və dəstəyin göstəricisidir.
Çin, Azərbaycanın mühüm ticarət tərəfdaşlarından biridir. Son illərdə iki ölkə arasında ticarət dövriyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Azərbaycanın qeyri-neft məhsullarının, xüsusilə kənd təsərrüfatı məhsullarının Çin bazarına çıxışı genişlənir. Eyni zamanda, “Bir Kəmər, Bir Yol” təşəbbüsü çərçivəsində Azərbaycanla Çin arasında nəqliyyat-logistika sahəsində əməkdaşlıq xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan öz tranzit imkanlarını gücləndirərək Avropa ilə Asiya arasında körpü rolunu oynayır və bu, Çin üçün strateji əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycan enerji sahəsində də Çin şirkətləri ilə əməkdaşlıq edir. Çinin iri enerji şirkətləri Azərbaycandakı layihələrdə iştirak edir, həmçinin birgə enerji layihələrinin həyata keçirilməsi istiqamətində danışıqlar aparılır. Bununla yanaşı, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu və Bakı Beynəlxalq Dəniz Ticarət Limanı kimi irimiqyaslı layihələr Çinlə əməkdaşlığın nəqliyyat sahəsində daha da dərinləşməsinə zəmin yaradır.
Çin və Azərbaycan arasında mədəni əlaqələr də sürətlə inkişaf edir. Bakıda Çin dili mərkəzlərinin fəaliyyət göstərməsi, Konfutsi institutunun yaradılması və iki ölkə arasında tələbə mübadiləsi proqramları mədəni sahədə əməkdaşlığın mühüm elementləridir. Hər iki ölkə öz milli dəyərlərini, tarixi və mədəni irsini təbliğ edərək qarşılıqlı anlaşmanı və xalqlar arasında yaxınlığı möhkəmləndirirlər.
Azərbaycan və Çin arasında qarşılıqlı maraq doğuran bütün sahələrdə əməkdaşlığın inkişafı hər iki tərəfin strateji maraqlarına uyğundur. Bu münasibətlər təkcə ikitərəfli deyil, həm də regional və qlobal əməkdaşlıq kontekstində böyük əhəmiyyət daşıyır. Gələcəkdə də bu əlaqələrin daha da genişlənməsi, yeni layihələr və təşəbbüslərlə zənginləşməsi gözlənilir. Azərbaycan bu əməkdaşlığa xüsusi önəm verir və Çin ilə tərəfdaşlığı strateji prioritetlərdən biri kimi qiymətləndirir.
Siyasət Həsənov,
YAP Xəzər rayon təşkilatının məsləhətçisi
