Azərbaycanın xarici siyasətinin ən mühüm məsələlərindən biri Qarabağ münaqişəsinin həlli olmuşdur. 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsi nəticəsində Azərbaycan, işğal altında olan ərazilərini azad etdi və bu, ölkənin xarici siyasətinin əsas uğuru olaraq qiymətləndirildi. Prezident İlham Əliyev həm regional, həm də beynəlxalq müstəvidə Azərbaycanın haqqını müdafiə etməklə yanaşı, müharibədən sonra erməni tərəfi ilə münasibətlərin normallaşdırılması istiqamətində də diplomatik təşəbbüslərini davam etdirir. Bu prosesdə Azərbaycanın məqsədi, işğaldan azad edilmiş ərazilərin bərpası, yerli əhalinin geri dönməsi və regionda sabitliyin bərqərar olmasıdır. Azərbaycanın xarici siyasətinin ən mühüm strateji tərəfdaşlarından biri Türkiyədir. Hər iki ölkə arasında möhkəm siyasi, iqtisadi və hərbi əməkdaşlıq mövcuddur. Azərbaycan–Türkiyə əlaqələri “bir millət, iki dövlət” prinsipi üzərində qurulmuşdur. 2020-ci ildəki müharibədə Türkiyənin Azərbaycanı dəstəkləməsi, iki ölkə arasında əlaqələrin daha da möhkəmlənməsinə səbəb oldu. Azərbaycanın Türkiyə ilə əlaqələri, həmçinin Orta Asiya, Qafqaz və Yaxın Şərqdəki sabitlik və təhlükəsizlik məsələlərini də əhatə edir. Azərbaycan, həmçinin, Rusiya və İranla da yaxşı diplomatik əlaqələr qurmuşdur. Rusiya ilə əməkdaşlıq, hər iki ölkə arasında uzunmüddətli tarixi əlaqələrə əsaslanır və əsasən təhlükəsizlik, enerji və iqtisadi sahələrdə müstəvidə inkişaf edir. Eyni zamanda, Azərbaycan İranla da qarşılıqlı maraqlar üzərində münasibətlərini inkişaf etdirir. İki ölkə arasında enerji sahəsində əməkdaşlıq, habelə nəqliyyat və sərhəd məsələləri mühüm əhəmiyyət daşıyır. İranın Cənubi Qafqazda Azərbaycanın geosiyasi mühitindəki mövqeyinə dəstək verməsi, bu münasibətləri daha da möhkəmləndirir.
Azərbaycanın xarici siyasətində Qərb ölkələri və xüsusilə ABŞ ilə əlaqələr də mühüm yer tutur. Azərbaycan, ABŞ-ın dəstəyi ilə müxtəlif beynəlxalq platformalarda fəal iştirak edir, xüsusilə terrorizmə qarşı mübarizə və regional təhlükəsizliyin təmin edilməsi məsələlərində əməkdaşlıq edir. Bununla yanaşı, enerji təchizatı və iqtisadi əlaqələrin inkişafı sahəsində də Azərbaycan ABŞ ilə strateji əməkdaşlıq edir. Azərbaycan, həmçinin Avropa İttifaqı və NATO ilə münasibətlərini inkişaf etdirərək, ölkənin Avroatlantik istiqamətindəki mövqeyini gücləndirir. Azərbaycanın xarici siyasətinin digər vacib sahəsi multilateral təşkilatlarda fəallıq göstərməkdir. BMT, ATƏT, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı (İƏT), TÜRKSOY, GUAM, Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı və digər beynəlxalq qurumlarda Azərbaycan aktiv iştirak edir. Bu təşkilatlar vasitəsilə Azərbaycan, qlobal və regional məsələlərdə öz mövqeyini müdafiə edir və beynəlxalq hüquq prinsiplərinə əsaslanaraq, münaqişələrin sülh yolu ilə həlli istiqamətində fəaliyyət göstərir.
Azərbaycanın xarici siyasətinin bir digər mühüm istiqaməti iqtisadi diplomatiyadır. Ölkə, enerji resurslarının dünya bazarlarına çatdırılmasında mühüm rola malikdir. Xüsusilə “Cənub Qaz Dəhlizi” kimi strateji enerji layihələri, Azərbaycanı dünya iqtisadiyyatı üçün vacib bir tərəfdaşa çevirmişdir. Bununla yanaşı, Azərbaycanın müxtəlif ölkələrlə ticarət və investisiya əlaqələrini inkişaf etdirməsi, iqtisadi diplomatiyanın daha da gücləndirilməsinə xidmət edir. Prezident İlham Əliyev daim Azərbaycanın müstəqil xarici siyasətini vurğulayır. Bu siyasət ölkənin mövcud münaqişələrdən və xarici təzyiqlərdən azad olaraq, öz maraqları doğrultusunda fəaliyyət göstərməsinə imkan verir. Azərbaycan, beynəlxalq əlaqələrində heç bir ölkənin təzyiqi altında olmadan, yalnız öz dövlət maraqlarını rəhbər tutaraq qərarlar qəbul edir.
Rüstəmov Bəhruz,
YAP-ın fəalı
