“Rəqəmsal İpək Yolu” – Mərkəzi Asiya ölkələri ilə əməkdaşlığın yeni sahəsi
Azərbaycan-Tacikistan münasibətləri dostluq və əməkdaşlıq əsasında qurulub. İki ölkə arasındakı diplomatik münasibətlər 1992-ci ildə başlayıb. Azərbaycan və Tacikistan coğrafi cəhətdən uzaq olsa da iqtisadi siyasi və mədəni münasibətlər əsasında bir-birinə yaxındır. İki ölkə arasında enerji, nəqliyyat, kənd təsərrüfatı, mühəndislik, mədəniyyət və təhsil sahələrində işbirliyi fəaliyyətləri davam etdirilir. Həmçinin Azərbaycan və Tacikistan xalqı arasında da dostluq və mədəni əlaqələr mövcuddur. İş adamları, elmi və təhsil təşkilatları idarəçilik strukturları və mədəniyyət sahələrində əməkdaşlıq artmaqdadır.
Bu layihələrdən biri də “ Rəqəmsal İpək Yolu” layihəsidir. Bu layihə müasir kommunikasiya texnologiyalarının qlobal şəbəkələr vasitəsilə birləşdirildiyi mərkəzi bir infrastrukturu təşkil edir. Bu infrastruktur internetin, telefon şəbəkələrinin, telekommunikasiya operatorlarının və digər mövcud olan şəbəkələrin əsasını təşkil edir. Rəqəmsal ipək yolu informasiya və məlumatların, fərqli şəbəkələrin bir-biri ilə birbaşa əlaqə saxlamaq imkanını yaradır. Bu şəkildə fərqli cihazlar və sistemlər dərin səviyyədə uyğunlaşma qabiliyyətinə malik olur və məlumatlar bir şəbəkədən digərinə asanlıqla ötürülür. Sözü gedən layihə infrastrukturu rəqəmsal bazar ticarətinin beynəlxalq nümunəsi sayılır. Bu infrastrukturun əsas istifadəçiləri və təminatçıları şəbəkə operatorları, internet xidmət provayderləri (ISP), telefon şirkətləri, məlumat və kommunikasiya texnologiyaları sahəsində fəaliyyət göstərən digər şirkətlərdir. Rəqəmsal İpək Yolunun inkişafı informasiya və məlumatların ən yüksək sürətlə və risksiz şəkildə ötürülməsini təmin etmək üçün hər hansı mövcud fiziki infrastrukturdan istifadəyə əsaslanır, yoxlama şərti ilə işləyir. Müvafiq olaraq, hər kəs bu infrastruktur vasitəsilə heç bir səriştəsi (telekart, kabel şəbəkələri və s.) olmadan yüksək sürətlə, təhlükəsiz və etibarlı şəkildə məlumat paylaşa bilər.
Rəqəmsal ipək yolu layihəsi dünya əhəmiyyətli internet şəbəkələrini birləşdirməklə bəzi üstünlüklər verir. Bu üstünlüklərə daha geniş şəbəkə əhatəsi, yüksək məlumat sürəti və daha dəqiq məlumat çatdırılması daxildir. Həmçinin, bu layihə sayəsində telekommunikasiya operatorları və digər şirkətlər daha yüksək səmərəlilik və xərclərə qənaət edə bilərlər. Rəqəmsal ipək yolunun inkişafı digər rəqəmsal inkişaflarla birgə dünya əhəmiyyətli kommunikasiya şəbəkəsinin yaradılmasına kömək edir. Bu şəbəkəsiz dünyada məlumat toplamaq və paylaşmaq daha çətin və məhdud olardı. Rəqəmsal ipək yolu isə bu mövzuda böyük bir addım atdı və əla bir təməl qoydu.
Bu inkişafla dünya daha çox əlaqəli, effektiv və inkişaf edən kommunikasiya infrastrukturunun keyfiyyətini artırmaq imkanı əldə edir. Rəqəmsal ipək yolu ilə yanaşı, daha çox insan şirkət və təşkilat faydalanır və şəbəkələr daha da genişlənir və güclənir. Bunun nəticəsində daha sıx həyat tərzləri formalaşır və dünyanın daha bir “qlobal urbanizasiya” mərkəzi yaranır.
Abbasova Yegane,
YAP-ın fəalı